Πόλεις & Χωριά🏘️

Δελφοί: Η Ιστορική Πρωτεύουσα

Οι Δελφοί είναι παγκοσμίως γνωστοί ως το κέντρο του αρχαίου κόσμου, αλλά σήμερα είναι και μια σύγχρονη κωμόπολη που αποτελεί την Ιστορική Πρωτεύουσα της Φωκίδας. Φιλοξενούν τον Μαντείο των Δελφών, το σημαντικότερο μαντείο της αρχαίας Ελλάδας, και έναν από τους κορυφαίους αρχαιολογικούς χώρους στον κόσμο. Βρίσκονται στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Παρνασσού, προσφέροντας εκπληκτική θέα στον ελαιώνα και τον Κορινθιακό κόλπο.

Άμφισσα: Η Πρωτεύουσα

Η Άμφισσα είναι η πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας και η μεγαλύτερη πόλη της. Βρίσκεται στο βόρειο άκρο του περίφημου Κρισσαίου Πεδίου, του τεράστιου ελαιώνα που εκτείνεται μέχρι τη θάλασσα, στους πρόποδες της Γκιώνας και με τον Παρνασσό ανατολικά. Με ιστορία που μετρά πάνω από 3.000 χρόνια, υπήρξε σημαντική πόλη-κράτος στην αρχαιότητα. Κατά τη Φραγκοκρατία και την Οθωμανική περίοδο ήταν γνωστή ως Σάλωνα και το Κάστρο των Σαλώνων (ή Κάστρο της Ωριάς) δεσπόζει πάνω από την πόλη, μαρτυρώντας τον σημαντικό της ρόλο στην Επανάσταση του 1821. Πέρα από το κάστρο, ξεχωρίζει η γραφική παλιά συνοικία των βυρσοδεψών, η Χάρμαινα, που διατηρεί την παραδοσιακή της φυσιογνωμία.

Ιτέα: Το Επίνειο της Άμφισσας

Η Ιτέα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Φωκίδας και ένα σημαντικό παραθαλάσσιο κέντρο και λιμάνι. Χτισμένη στον Κρισσαίο Κόλπο του Κορινθιακού, λειτουργεί ως επίνειο της Άμφισσας και των Δελφών. Διαθέτει σύγχρονο εμπορικό λιμάνι και μαρίνα. Συνδυάζει αρμονικά βουνό και θάλασσα, με φόντο τη Γκιώνα και τον Παρνασσό, και θέα προς το Γαλαξίδι.

Γαλαξίδι: Η Αρχοντική Ναυτική Πολιτεία

Το Γαλαξίδι είναι μια από τις πιο γραφικές και ιστορικές κωμοπόλεις της Ελλάδας, με έντονη ναυτική παράδοση. Χτισμένο σε φυσικό διπλό λιμάνι, ξεχωρίζει για τα αρχοντικά του 19ου αιώνα, που μαρτυρούν τον πλούτο της εποχής που διέθετε έναν αξιόλογο εμπορικό στόλο. Η πόλη βρίσκεται στη θέση της αρχαίας Οιάνθειας και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη ναυτιλία και στον Αγώνα του 1821. Διαθέτει το σημαντικό Ναυτικό και Ιστορικό Μουσείο Γαλαξιδίου, ενώ είναι γνωστό για το μοναδικό καρναβαλικό έθιμο των 'Αλευρομουτζουρωμάτων'.

Λιδωρίκι: Η Καρδιά της Δωρίδας

Το Λιδωρίκι είναι η ιστορική έδρα του Δήμου Δωρίδος, στη δυτική πλευρά της Φωκίδας. Είναι κτισμένο σε ορεινό περιβάλλον, κοντά στη Λίμνη του Μόρνου, τη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας, η οποία προσφέρει ένα τοπίο ιδιαίτερης ομορφιάς. Λειτουργεί ως διοικητικό και οικονομικό κέντρο για την ορεινή περιοχή της Δωρίδας.

Βουνά🏔️

Γκιώνα

Η Γκιώνα είναι το ψηλότερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας και το πέμπτο συνολικά στην Ελλάδα, με την κορυφή της, την Πυραμίδα, να φτάνει στα 2.510 μέτρα. Έχει έντονο αλπικό χαρακτήρα και βρίσκεται στο κέντρο του νομού, ανάμεσα στον Παρνασσό και τα Βαρδούσια. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Ασέληνον όρος. Διαθέτει εντυπωσιακές ορθοπλαγιές και το περίφημο φαράγγι της Ρεκκάς. Πάνω από το χωριό Στρώμη βρίσκεται μία σπηλιά, όπου ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ οργάνωσαν την καταστροφή της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Επίσης στη Γκιώνα βρίσκεται η ορθοπλαγιά της Γκιώνας, ένα από τα μεγαλύτερα αναρριχητικά κέντρα των Βαλκανίων.

Βαρδούσια

Τα Βαρδούσια Όρη βρίσκονται στα σύνορα της Φωκίδας με τη Φθιώτιδα και αποτελούν τη νοτιότερη άκρη της οροσειράς της Πίνδου. Η υψηλότερη κορυφή τους είναι ο Κόρακας στα 2.495 μέτρα. Είναι ένα βουνό με πανέμορφη και συναρπαστική φύση, όπου από εκεί πηγάζουν οι ποταμοί Εύηνος και Μόρνος. Ανάμεσα στα Βαρδούσια και τη Γκιώνα απλώνεται η τεχνητή λίμνη του Μόρνου.

Παρνασσός

Ο Παρνασσός είναι ένα από τα πιο γνωστά βουνά της Ελλάδας, γνωστός από τη μυθολογία, την ιστορία και τον πολιτισμό. Η κορυφή του φτάνει στα 2.457 μέτρα και το δυτικό του τμήμα ανήκει στον νομό Φωκίδας. Είναι ελατοσκέπαστος και φιλοξενεί τον Εθνικό Δρυμό Παρνασσού (τον δεύτερο παλαιότερο της Ελλάδας) και το ονομαστό Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού. Στις πλαγιές του βρίσκονται ο Αρχαιολογικός Χώρος των Δελφών και το Κωρύκειον Άντρο. Στη θέση Καλάνια στον δυτικό Παρνασσό βρίσκεται το εντυπωσιακό βάραθρο Επτάστομο σε υψόμετρο 1300 μέτρα. Στο σπήλαιο με τα επτά στόμια, το χιόνι δεν λιώνει ποτέ αφού η θερμοκρασία στο εσωτερικό του δεν ξεπερνά τους 0° C. Κοντά στο χωριό Βάργιανη συναντάμε τη γνωστή Νεραϊδοσπηλιά, η οποία σύμφωνα με τον μύθο, κατοικούνταν από τις νεράιδες του Παρνασσού. Το βάθος του σπηλαίου εκτιμάται ότι φτάνει τα 100 μέτρα και αποτελείται από δύο θαλάμους, ενώ στο εσωτερικό του υπάρχουν περίπου 10 λεκάνες με βάθος πάνω από 1 μέτρο. Τέλος στις δυτικές πλαγιές του και με θέα τον ιστορικό ελαιώνα της Άμφισσας βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Προφήτη Ηλία με το περίφημο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Από εκεί ξεκίνησε η επανάσταση του 1821 από τον Επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα.

Οίτη

Η Οίτη είναι ένας εντυπωσιακός ορεινός όγκος, γνωστός ως το βουνό του Ηρακλή. Μικρό τμήμα των νότιων πλαγιών της περιλαμβάνεται στα βόρεια όρια της Φωκίδας (το μεγαλύτερο μέρος ανήκει στη Φθιώτιδα). Θεωρείται ένα από τα πιο πράσινα βουνά της Ελλάδας, με μορφολογική ποικιλία, μεγάλο βιολογικό πλούτο και πολλά καταπράσινα λιβάδια. Στο οροπέδιο Καταβόθρα της Οίτης συναντάς απομεινάρια από το ιερό του Ηρακλέος. Στην ανατολική πλευρά του βουνού βρίσκεται το γνωστό πάρκο της Παύλιανης που διασχίζεται από τον Ασωπό ποταμό.